انواع چرم طبیعی

چرم طبیعی گیاهی

این نوع دباغی از بهترین نوع دباغی چرم محسوب میشود. در این روش از قسمت های مختلف گیاهان، مواد و روغن های حیوانی استفاده می شود.  به دلیل استفاده از مواد گیاهی، این چرم بیشترین سازگاری را با طبیعت دارد و در اثر تماس با پوست انسان هیچ گونه عوارضی را ایجاد نمی کند.

چرم کرومی

دباغی این چرم بر پایه کروم است. بعضی از چرم های کرومی که رویه نامرغوبی دارند، برای رفع عیوب ظاهری بر روی چرم دباغی شده طرح هایی به صورت مصنوعی چاپ می کنند، به این نوع چرم ها چرم جیر کرومی چاپی می گویند. البته طرح های چاپی متنوعی امروزه بر روی چرم ها اجرا می شود تا زیبایی چرم را افزون کند.

چرم جیر

از این نوع چرم بیشتر به عنوان آستر استفاده میشود. این چرم از پوست گوساله و بز تهیه میشود. طی فرآیند خاصی رخ آن پردازش می شود و با از بین بردن رخ گوشتی چرم سطح آن به صورت جیر در می آید.

چرم اشبالت

چرمی است شبیه جیر که از ورقه ورقه کردن چرم های ضخیم به دست می آید. چرم اشبالت از نظر درجه بندی کیفی در درجه پایین تری نسبت به چرم جیر قرار دارد.

تفاوت ظاهری چرم جیر با چرم اشبالت در پرزدار بودن لایه داخلی آن، رخ دار بودنش و لطافت بالای آن است.

چرم نبوک

چرم نبوک مانند چرم های جیر و اشبالت دارای رخ مخملی است. چرم نبوک با توجه به ظرافتی که در پرداخت آن به کار می رود سطح لطیفی دارد. پرزهای سطح نبوک از اشبالت کوتاه تر و ازجیر بلند تر است.

چرم ورنی

این نوع چرم ظاهر براقی دارد و برای پردازش سطح چرم از لاک خاصی استفاده می شود. معمولا از پوست گاو و در بعضی مواقع از پوست گوسفند استفاده می شود.

 

خواص پوست برخی از جانوران

پوست های حیوانات مختلف ویژگی های متمایز کننده ای دارد که از هر یک از آن ها در محصولات مختلفی استفاده می شود.

چرم مار و مارمولک

قابلیت پوست خزندگان در حفاظت از آنها در برابر ساییدگی زیاد است. پوست این جانوران ترک نمی خورد و دچار آبرفتگی و کشیدگی نمی شود. این خاصیت سبب شده که پوست مار و مارمولک با وجود نازک بودن استحکام و دوام بالایی داشته و جزو پوست های گران قیمت محسوب شوند.

چرم کروکودیل و سوسمار

پوست این حیوانات به خاطر نقش های زیبایی که دارند بسیار باارزش هستند. شهرت این پوست ها به اندازه ای است که اخیراً با ایجاد این نقش ها به صورت مصنوعی و توسط پرس های فولادی بر روی چرم های گاوی، مشابه تقلبی آن را می سازند که به آن «چرم کرومی چاپی» می گویند. از این پوست برای تهیه چمدان، کیف و کفش های زنانه مرغوب (درجه یک) استفاده می شود.

چرم کانگورو

از پوست کانگورو برای تهیه روکش کفش استفاده می شود چرا که هیچوقت ترک نمیخورد و پاره نمی شود.

چرم شترمرغ

شترمرغ از معدود پرنده هایی است که پوست بسیار سخت و محکمی دارد و چرمی که از این پوست تهیه می شود بسیار مرغوب است. از پوست شترمرغ برای تهیه کیف، کفش و چمدان استفاده می شود.

 

انواع چرم طبیعی موجود در بازار

چرم هایی که حجم بیشتری از تقاضای بازار به آن ها اختصاص دارد از این قرار هستند:

چرم طبیعی گاوی و گوساله ای

چرم فول گرین

چرم فول گرین با خراش‏ ها و لکه‏ های روی پوست کاملاً قابل تشخیص هستند که ناشی از سایش، پارگی و اثرات ناشی از جاندارانی مانند نیش حشرات و همچنین برخورد با حصارها و موانع است. تولیدکنندگانی که درصدد تولید محصولات نهایی باکیفیت بالا هستند از پوست ‏هایی که دارای نقص و عیوب آشکاری باشند استفاده نمی‏ کنند البته بهترین و مرغوب‏ترین نوع پوست‏ نیز نواقص جزئی خواهد داشت که این نقص‏ ها به فردیت هر محصول چرم افزوده می‏ شود و شاخصی است برای یک چرم %۱۰۰ طبیعی. ظاهر چرم نشان‏ دهنده‏ ی داستان حیوانی است که با دنبال کردن تاریخ و سرگذشت آن می‏ توان به این نکته پی برد که هر اثری مانند خراش، لکه و بریدگی روی سطح پوست نشان‏ دهنده ‏ی حادثه ‏ای بوده که برای حیوان رخ داده‏ است. این چرم ها الیاف متراکمی دارند و به همین دلیل از مقاومت بالایی برخوردارند.

چرم تاپ گرین

چرم تاپ گرین در رده‏ ی دوم چرم‏ های طبیعی با بافت %۱۰۰ طبیعی قرار گرفته است که مانند چرم فول گرین از بالاترین سطح پوست گرفته شده ‏است. سطح پوست برای تولید این نوع چرم، جهت از بین بردن جراحات، لکه ‏ها و بریدگی‏ ها چند میلی‏متر سمباده کشیده می ‏شود. زمانی که بالاترین لایه‏ ی پوست سمباده کشیده می ‏شود و صیقل داده می‏ شود ظاهر یکدست و یکنواختی پیدا می‏ کند که می‎‏توان با توجه به کاربردهای مختلف آن را به لایه ‏هایی با ضخامت ‏های گوناگون تفکیک کرد. به دلیل تغییراتی که در سطح و لایه‏ های این پوست انجام می‏ شود دوام و استحکام آن کاهش پیدا می‏ کند که در صورت عدم رعایت دقیق ملاحظات، امکان ترک خوردگی و از بین رفتن آن افزایش می‏ یابد استفاده از این نوع چرم برای چرم‏کار راحت ‏تر بوده و قیمت مناسب‏ تری دارد همچنین در تولید محصولات متنوع تری کاربرد دارد.

چرم گاوی به صورت نرم و خشک و در ضخامت های مختلف تهیه می شود و بیشتر برای تهیه کیف، لباس، دستکش و… مورد استفاده قرار می گیرد.

چرم گاوی میلینگ

نوعی از چرم گاوی است که دارای رویه ای لطیف و متراکم است. تراکم این چرم باعث می شود که آب کمتری به آن جذب شود. این چرم همچنین دارای مغز فشرده ای است که رنگ آن معمولا با رنگ رویه چرم یکسان است. از این چرم بیشتر در تهیه کیف، روکش مبلمان و در صورت نازک بودن جهت تهیه لباس استفاده می شود.

چرم گاوی نبوک

نوعی از چرم گاوی با رخ مخملی است که با ظرافت پرداخت شده است.

چرم گاومیش

این چرم که ضخیم تر از چرم گاوی است جهت تهیه چمدان، کمربند، جلد قنداق تفنگ، زین اسب و… مورد استفاده قرار می گیرد.

چرم زیره و کفی

این چرم که از گاو یا گاومیش تهیه می شود برای ساخت زیره و کفی کفش، پاپوش و گیوه به کار می رود. البته امروزه برای تهیه این کفی ها از چرم بزی ضخیم هم استفاده می کنند.

چرم شرانگ

شرانگ نام یک نوع چاپ (نقش) و به شکل منقوط است که از آن بیشتر بر روی چرم های گاوی استفاده می کنند.

چرم طبیعی گوسفندی و بره ای

تراکم الیاف این چرم ها نسبت به بقیه چرم ها کمتر است و به همین دلیل مقاومت چرم های گاوی و گوساله ای را ندارد. سطح این چرم مانند سطح چرم گاوی صاف است و با توجه به لطافت و سبکی که این چرم ها دارند از آنها بیشتر در تهیه کیف، لباس و کفش استفاده می شود.

چرم گوسفندی لباسی

چرم گوسفندی لباسی بسیار لطیف و نازک است که جهت تهیه لباس و دستکش از آن استفاده می شود. در زمان های قدیم به چرم گوسفندی «چرم میشن» می گفتند.

چرم بزی

تراکم الیاف چرم بزی از چرم گاوی بیشتر است و دارای مقاومت خوبی است. با توجه به وضوح رویش محل مو بر روی چرم بزی این چرم را به راحتی می توان از انواع دیگر چرم تشخیص داد. چرم بزی نسبت به سایر چرم ها انعطاف پذیرتر و سبکتر است. این چرم در دو نوع نرم و خشک تهیه می شود و از آن برای تهیه کیف و کفش زنانه استفاده می کنند.

چرم بزی گیاهی (نقاشی)

این نوع چرم که تنها مراحل اولیه رنگرزی بر روی آن صورت می گیرد از مرغوبیت چندان مناسبی برخوردار نیست. از این نوع چرم بیشتر برای آستری کفش و کیف استفاده می شود. البته در هنرهایی مثل نقاشی و خطاطی روی چرم از این نوع چرم استفاده می شود. این چرم در بازار به رنگ های کرم و اُکر یافت می شود.

اشبالت

اشبالت که از لایه لایه کردن چرم های ضخیم به دست می آید دارای سطحی پرزدار است. رنگ اشبالت باید یکدست و به اصطلاح مغزرنگ باشد (یعنی تمام سطح و عمق آن رنگ شده باشد). چون اشبالت پس از محل برش سطح آن سمباده می خورد لذا حتما باید یکدست و صاف سمباده خورده باشد. بعضی اشبالت ها که دارای مغز سبک هستند از نظر استقامت بسیار ضعیف اند. از اشبالت اغلب برای تهیه کیف و کفش استفاده می شود.

یکی از نقاط ضعف چرم اشبالت این است که به دلیل پرزدار بودن سریعتر خاک را به خود می گیرد.

چرم اشبالت گاوی

این نوع چرم مانند چرم نبوک دارای رخی مخملی اما با ظرافتی کمتر است. این چرم از ورقه ورقه کردن چرم های ضخیم گاوی به دست می آید. در حقیقت چرم اشبالت از لایه داخلی و لایه میانی چرم گاو تهیه می شود.

چرم اشبالت بزی

این چرم همانند اشبالت گاوی است با این تفاوت که از نظر ضخامت نازک تر و از نظر اندازه کوچک تر است و کمتر در بازار یافت می شود.

چرم چاپی

چرم چاپی چرمی است که پس از مرحله اتمام مرحله دباغی با عبور دادن آن از زیر غلطک های خاصی که دارای نقوش (برجستگی و فرورفتگی) مختلف است بر روی سطح آن طرح هایی به وجود می آید. طرح هایی که معمولا بر روی سطح این چرم ایجاد می شود عبارتند از شرانگ، فلوتر، بوفالو، فلاور، لیزارت، کرگدنی، پیتون و…

البته گاهی وقت ها روی چرم ورنی هم این نقش ها را می زنند که به آن ها چرم ورنی چاپدار می گویند.

انواع آستر چرم طبیعی

آسترها به دو صورت طبیعی و مصنوعی در بازار وجود دارند.

آسترهای مصنوعی

مانند اشبالت مصنوعی، سوزنی، جیر، پارچه ای و… که به صورت طاقه ای (متری) در بازار موجود است.

آسترهای طبیعی

مانند اشبالت طبیعی (از نوع نازک)، چرم بز و گوسفند و جیر

منبع: Besazobefroosh.com